Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας αποφάνθηκε ότι είναι συνταγματικές και νόμιμες οι διατάξεις του νόμου 3685/2008 που προβλέπουν την καταβολή διδάκτρων από τους φοιτητές για τις μεταπτυχιακές τους σπουδές στα ελληνικά Πανεπιστήμια.
Τα δίδακτρα αυτά, υπογραμμίζουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, δεν μπορεί να είναι υψηλά ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, ενώ παράλληλα, για τον καθορισμό του ύψους τους πρέπει να λαμβάνονται υπόψη εισοδηματικά κριτήρια, έτσι ώστε να μην καταστρατηγείται η συνταγματική πρόβλεψη για ελεύθερη πρόσβαση στην παιδεία.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο του 2010 η αυξημένη, επταμελής σύνθεση του Γ΄ Τμήματος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου είχε παραπέμψει, λόγω σπουδαιότητας, στην Ολομέλεια του ίδιου δικαστηρίου να κριθεί τη συνταγματικότητα ή μη των επίμαχων διατάξεων του Ν. 3685/2008.
Αναλυτικότερα, με την υπ αριθμ. 24528/Β7/11.5.2009 απόφαση του υφυπουργού Εθνικής Παιδείας ορίστηκε ότι καλύπτεται από τα δίδακτρα το κόστος λειτουργίας του εγκεκριμένου προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με τίτλο «Κοινωνική πολιτική και κοινωνική εργασία» για το ακαδημαϊκό έτος 2009- 2010.
Στη συνέχεια, ο αναπληρωτής καθηγητής του εν λόγω Πανεπιστημίου Γ. Κατρούγκαλος προσέφυγε στο ΣτΕ ζητώντας να ακυρωθεί η επίμαχη απόφαση του υφυπουργού Παιδείας. Μάλιστα, ο κ. Κατρούγκαλος κατά τη Γενική Συνέλευση (21.1.2009) του Τμήματος στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, μειοψήφισε κατά τη λήψη της απόφασης σχετικά με την έγκριση λειτουργίας του επίμαχου προγράμματος σπουδών για το ζήτημα της κάλυψης του κόστους λειτουργίας του και με δίδακτρα των μεταπτυχιακών φοιτητών.
Η πλειοψηφία του Γ΄ Τμήματος έκρινε ότι δεν είναι αντίθετες προς το Σύνταγμα οι διατάξεις των άρθρων 3 και 8 του Ν. 3685/2008 με βάση τις οποίες η προσβαλλόμενη απόφαση του υφυπουργού, που όρισε ότι το κόστος λειτουργίας του επίδικού προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών θα καλυφθεί, μεταξύ άλλων, και με δίδακτρα που θα καταβάλλουν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές.
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄ αριθμ. 2411/2012 απόφασή της συνταυτίστηκε με την άποψη της πλειοψηφίας του Γ΄ Τμήματος. Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια έκρινε ότι «οι διατάξεις των άρθρων 3 παράγραφος 3 και 8 παράγραφος 1α του Ν. 3685/2008 που προβλέπουν, μεταξύ άλλων και τη δυνατότητα επιβολής διδάκτρων στους μεταπτυχιακούς φοιτητές για την κάλυψη του κόστους λειτουργίας των Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) δεν αντίκεινται στη διάταξη του άρθρου 16 παράγραφος 4 του Συντάγματος (σ.σ. προβλέπει δωρεάν παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, κ.λπ.) παρέχουν δε νόμιμο έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 11 παράγραφος 2 της προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως με την οποία ορίστηκε ότι το κόστος λειτουργίας τους ως άνω προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών θα καλυφθεί, εκτός των άλλων πόρων και από δίδακτρα».
Σε άλλο σημείο της απόφασης της Ολομέλειας επισημαίνεται: «Ως προς τις μεταπτυχιακές σπουδές και την εκπόνηση διδακτορικής εργασίας εναπόκειται στην εκτίμηση του κοινού νομοθέτη, να επιβάλει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές εκτός από την κρατική επιχορήγηση και δίδακτρα, για την κάλυψη του κόστους λειτουργίας των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών.
Στην περίπτωση, όμως, αυτή για τον καθορισμό των διδάκτρων δύναται να λάβει υπόψη του ο νομοθέτης ή κατ΄ εξουσιοδότηση η κανονιστικώς δρώσα διοίκηση και εισοδηματικά κριτήρια. Δεν δύναται όμως να καθορίσει δίδακτρα σε τέτοιο ύψος ώστε να καθίσταται αδύνατη ή δυσχερής η συμμετοχή σε ΠΜΣ φοιτητών περιορισμένης εισοδηματικής ικανότητας διότι ένα τέτοιο μέτρο θα παραβίαζε την γενική ελευθερία προσβάσεως στην παιδεία». Κατόπιν αυτών οι σύμβουλοι Επικρατείας απέρριψαν την αίτηση του κ. Κατρούγκαλου.
Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ
